Column: Het grote verkeersdebat: gaat het om belangen of om veiligheid?

24 jun 2020, 10:23 • Column

pn21062020 kruising oosterweg zuidwolde2

Artizzl media

Over verkeer en vervoer kun je urenlang debatteren zonder er uit te komen. Verkeersveiligheid hoort bij iedere weggebruiker op de eerste plaats te komen en ook bij de politieke partijen die een standpunt innemen over verkeer. In de gemeente De Wolden wordt gewerkt aan een nieuwe GVVP, die letters staan voor Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan. Er werd een week geleden over gediscussieerd in de gemeenteraad en dat leverde vanuit de oppositie een waslijst aan commentaar op. De collegepartijen Gemeentebelangen en de VVD leunden achterover en konden zich er niet in vinden.

Het werd af en toe een wat treurige vertoning, waaruit bleek dat raadsleden niet goed op de hoogte zijn van verkeerszaken, hoog opgaven van het belang van verkeersveiligheid, maar aan de andere kant ook wezen naar de eigen achterban die belangen heeft. Maar iedereen heeft belangen en die kunnen voor de een geheel anders zijn dan voor de ander. Omwonenden van een drukke weg zien het liefst geen zwaar verkeer door hun straat gaan, fietsers houden van vrijliggende en liefst brede fietspaden, agrariërs kunnen belang hebben bij een rotonde in een drukke weg voor een veilige oversteek en ondernemers houden van riante parkeermogelijkheden.

Even terug naar het nieuwe GVVP: de oppositie was ronduit teleurgesteld, met name Tjalling de Wit van het CDA liet zich horen. Niet zo vreemd, want hij is een verkeersdeskundige, heeft ervoor doorgeleerd. Hij miste net als GroenLinks, PvdA, D66 en ChristenUnie, een hoop informatie. Achterliggende cijfers, argumentatie, een stip op de horizon en een evaluatie van het oude GVVP. De tegenstanders misten domweg een visie van het college.

Actie voor veilig verkeer.

Handhaving

Nu is geen visie natuurlijk ook een visie, maar het GVVP staat wel vol van algemeenheden. Wensen die vrij vanzelfsprekend zijn, maar als het gaat om veiligheid, gaat het ook om snelheid in het verkeer en handhaving van de geldende maxima. Het GVVP hanteert hier de stelregel ’80 waar het kan, en 60 waar het moet’. Klinkt als een leuke slogan, maar wie bepaalt waar 80 kan? Wat Mark Turksma van de PvdA betreft mag dat nergens gelden, behalve op de provinciale wegen. De politieke verkeersdeskundige van het CDA wees in de discussie steeds op de begrippen erftoegangswegen en gebiedsontsluitingswegen. Erftoegangswegen kennen binnen de bebouwde om een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur, daarbuiten 60. Stroomwegen mogen tot 80 kilometer per uur. Maar dan gaat het erom dat deze wegen door de beherende instantie, de gemeente dus, ook als zodanig zijn aangemerkt. De slogan in het GVVP laat ruimte voor interpretatie en dat is nooit goed. Het is in De Wolden dan ook een ratjetoe aan maximumsnelheden en er is voor de argeloze weggebruiker geen touw aan vast te knopen.

In de vergadering van de gemeenteraad werden heel wat voorbeelden genoemd, slechts het topje van de ijsberg. Even wat voorbeelden op een rij:

Van Meppel naar Ruinerwold geldt op Haakswold 60 km/u, in het dorp Ruinerwold op Dijkhuizen terecht 30 km/u, maar wanneer je verder rijdt richting Oosteinde, mag op de Wolddijk ineens 80 worden gereden. Totdat je bij de speel- en ijsboerderij De Drentse Koe komt, want daar gaat de snelheid terug naar 60. Voor eventjes, want dan mag je naar Oosteinde ongeveer 300 meter (!) weer 80, om weer af te moeten remmen naar 60. Voorbij Oosteinde naar Ruinen geldt weer 80, maar op het laatste stukje weg naar de bebouwde kom van Ruinen staan de mooie bomen zo dicht langs de weg, dat 80 gevoelsmatig niet goed voelt. Binnen de bebouwde kom van Ruinen geldt eerst 50 en dan 30 km/u.
Dan rijden we vanuit Ruinen naar Echten over de Echtenerweg, via de rotonde in de N375 over de Ruinerweg. Binnen de bebouwde kom van Ruinen geldt daar 30, dan 60. Prima, een snelheid die ook naar Echten toe geldt. Maar als je tussentijds linksaf gaat en over de Gijsselterweg wilt rijden naar de beruchte oversteek op de N375, mag je liefst 80 kilometer per uur. En wat dachten we van de Leeuwte van Ruinen naar Pesse? In korte tijd twee zware ongevallen, waaronder eentje met dodelijke afloop.
Dan rijden we van Zuidwolde naar de Wijk over onder andere de Meppelerweg, Veeningen en de Commissieweg. Van Zuidwolde tot de afslag Willem Moesweg mag je maar 60, daarna richting Veeningen is 80 ineens toegestaan en dat gaat, op dorp Veeningen en de kruising bij de Muur tegen Geweld na, door tot de Wijk. Een slingerende weg als de Commissieweg is een walhalla voor coureurs die de bochtjes graag scherp aansnijden.
Van Zuidwolde over de Ommerweg dan richting Balkbrug en Dedemsvaart. Je mag er tot Ter Linde eerst 80, daarna maar 60, terwijl het wegbeeld nauwelijks van elkaar verschilt.
In de ene dorpskern mag je maar 30 (Ruinen, Ruinerwold, Hoofdstraat-Zuid Zuidwolde), maar elders mag je gewoon met 50 dwars door het dorp, de Wijk dus.
Van de Wijk naar Koekange mag je ook 80 in het uur rijden.

En zo zijn er vast meer voorbeelden op te sommen, het is gewoon verwarrend. Het is in dit licht eigenlijk ook gewoon onthutsend dat Gemeentebelangen, donderdag bij monde van Betty Vrielink, het grote woud aan verkeersborden langs de wegen ter discussie stelde. Het mocht wel wat minder. Maar wel ‘80 waar het kan, en 60 waar het moet’ blijven propageren, waar je vrij simpel een flinke reservevoorraad aan verkeersborden kunt opbouwen, door overal buiten de bebouwde kom 60 km/u te hanteren en binnen de bebouwde kom 30. Het betoog van Gemeentebelangen verloor het laatste restje kracht toen Albert Haar (D66) aan Vrielink vroeg wat de criteria zijn om 80 of 60 toe te staan. ‘Wij denken dat het op sommige wegen wel kan’, was het antwoord vanuit de grootste fractie in de raad. Pieter Groot moest zijn GB-partijgenoot later te hulp komen door de belangen van de achterban erbij te halen. Vrij onthutsend.

Rotondes

Dat was er nog een discussie rond voorrang voor fietsers op rotondes. In Drenthe geldt, behalve in de gemeente Noordenveld, dat fietsers op iedere rotonde de auto’s voor moeten laten gaan. Jaap Wiechers van de ChristenUnie wees niet alleen naar de gemeente Noordenveld, maar ook naar de provincie ten zuiden van De Wolden. In Overijssel is het gebruikelijk dat fietsers voorgaan en auto’s dus heel behoedzaam een rotonde dienen te benaderen. Kijk maar naar de drukke binnenstad van Zwolle, de snelheid is er daar wel uit en dat werkt prima. Wiechers noemde Staphorst, maar kent klaarblijkelijk niet alle rotondes in dat dorp. De stovonde onder de A28 en de rotonde midden op de Gemeenteweg bij de winkels en de kerk, zijn heel fietsvriendelijk, maar verderop richting bedrijfsterrein zijn rotondes bij het Pieter Zandtcollege en bij de J.J. Gorterlaan ineens een stuk minder vriendelijk voor fietsers: ze moeten ineens auto’s voorrang geven. Dat is een inconsequentie die De Wolden niet kent, maar dat is iets voor de gemeente Staphorst om op te lossen. Of niet natuurlijk.

Wethouder Hilda Mulder wil in dit verband vasthouden aan wat 11 van de 12 Drentse gemeenten vinden. ‘Een fietser voorrang geven betekent niet dat hij het krijgt’, maar ze zei ook: ‘Dan moet dat ook gelden voor de rotondes in de N375 en dat moet je niet willen.’ Nee, dat wil niemand, maar dat mag ook niet want dat is een provinciale weg. En automobilisten die voorrang denken te hebben op collega-blik, grijpen ook wel eens mis. Zelfs op het bewierookte vernieuwde kruispunt Steenbergerweg-Hoofdstraat-Meppelerweg in Zuidwolde; zo overzichtelijk is het allemaal niet en hier hebben de brutaalsten ook de halve wereld.

Max Verstappen

Hoe moeilijk kun je je het maken als gemeente door vrij willekeurige snelheden toe te staan? Hoe makkelijk is om inderdaad overal buiten de bebouwde kom een maximumsnelheid van 60 km/u te hanteren en binnen de bebouwde kom 30. Het is voor sommige automobilisten misschien niet fijn, maar het went echt wel. Kijk maar aar de verlaging van de maximumsnelheid op de snelwegen naar 100 m/u, daar houdt het grootste deel van het verkeer zich keurig aan. Je hebt altijd chauffeurs die de regels aan hun laars lappen en zich Max Verstappen wanen. Daar kun je geen beleid op maken, daar helpt alleen handhaving. Wat minder hard rijden, geeft in deze crisistijden alleen maar rust en je schier er toch niets mee op. De verkeersveiligheid staat voor iedereen op 1 en dan moet daar ook naar gehandeld worden. Soms moet je als collegepartij ook gewoon realistisch zijn. Loyaal naar het college en de eigen wethouders toe, prima, maar het duaal bestel is er niet voor iets en dan mag je dus gewoon een andere mening hebben dan jouw eigen wethouder. Niet alleen op kleine onderwerpen, ook op grote vraagstukken. Het gaat om het belang van de burgers, álle burgers van De Wolden.

Peter Nefkens