
Hoogeveen - Het is vandaag Wereld Toiletdag. Ja het bestaat! Over poep, winderigheid, diarree of verstopping praten doen we niet graag. Dat voelt voor veel mensen ongemakkelijk. En dat is jammer, want je poep zegt veel over je gezondheid.
Door er wel over te praten kun je gezondheidsproblemen sneller herkennen en zelfs voorkomen. Daarom delen Maag-, Darm-, en Leverartsen Petula Nijeboer en Sarah Bos van Treant op Wereld Toiletdag 7 feiten en fabels over poepen en de darmen.
Iedereen poept elke dag: fabel
‘Iedereen poept, maar niet iedereen op dezelfde manier. Waar de één drie keer per dag gaat, poept de ander maar drie keer per week. Dat is allemaal normaal. De vorm is belangrijker dan hoe vaak je gaat. De ideale vorm van ontlasting is een gladde, zachte worstvorm. Je kunt dus dagelijks naar het toilet gaan, maar als je poep er steeds uit ziet als kleine harde keutels, noemen we dat verstopping (obstipatie).’
Problemen met poepen zijn zeldzaam: fabel
‘Poepproblemen komen veel voor. Bijna een kwart van de Nederlanders ervaart problemen met poepen en meer dan een miljoen mensen in Nederland heeft de diagnose prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Bij deze diagnose werken de darmen anders dan anders; de knijpkracht is verstoord en de pijngevoeligheid is veranderd. Mensen met PDS hebben daardoor geregeld last van buikpijn, diarree of juist verstopping (obstipatie). Een bezoek aan het ziekenhuis is bij PDS over het algemeen niet nodig; de diagnose en behandeling gebeurd bij de huisarts. Vaak zijn PDS klachten te beïnvloeden door te letten op leefstijl; gezond eten met voldoende vezels, voldoende drinken, regelmatig bewegen, zorgen voor voldoende ontspanning en slaap.’
Stopverfkleurigepoep is niet goed: feit
‘68% van de Nederlanders kijkt regelmatig naar hun poep voordat ze doortrekken. Dit is verstandig. Bruine poep is goed, waarbij dat van dag tot dag kan variëren van lichtbruin tot heel donkerbruin, en van groenbruin tot geelbruin. Teerachtige zwarte, rode of stopverfkleurige poep kan wijzen op een gezondheidsprobleem. Zie je dit als je na het poepen achterom kijkt? Neem dan contact op met je huisarts. Ben je 50 jaar of ouder en verandert plotseling de vorm of frequentie van de ontlasting, je gaat bijvoorbeeld niet meer standaard elke dag maar slaat ineens dagen over of ontwikkelt bijvoorbeeld langdurig diarree, neem dan ook contact op met de huisarts’.
Je poep ophouden kan geen kwaad: fabel
‘Poepen; een slim moment om te gaan is 10 tot 15 minuten na het eten. Dan is je darm extra actief door de zogenaamde darmreflex. Sommige mensen negeren de eerste signalen van hun lichaam. Je voelt aandrang, maar denkt: ‘Dat komt later wel’ of ‘Nee, niet hier’. Daardoor blijft de ontlasting langer in de darm en wordt die harder en droger. Het kost dan meer moeite om te poepen, er kan verstopping ontstaan - en dat kan weer pijn, scheurtjes of winderigheid geven. Daarom: luister naar je lijf. Ga zodra je aandrang voelt. Iedereen poept, daar hoeven we ons niet voor te schamen.’
De perfecte poephouding bestaat; feit
‘Wat veel mensen niet weten, is dat hoe je naar het toilet gaat minstens zo belangrijk is als hoe vaak. Slechte toiletgewoonten kunnen klachten als buikpijn, verstopping en winderigheid verergeren. Gelukkig kun je daar zelf iets aan doen; een goede toiletpositie helpt de darmen goed te legen. Ga iets naar voren zitten, leg je ellebogen op je knieën en zorg dat je knieën hoger zijn dan je heupen - bijvoorbeeld met een klein krukje onder je voeten. Houd je rug recht, adem rustig en ontspan je buik. Dan geef je je darmen letterlijk de ruimte, en kan de ontlasting er makkelijker uit komen.’
Je hebt weinig invloed op je poeppatroon: fabel
‘We hebben juist veel invloed op onze poep en op ons poeppatroon. Onze hele leefstijl is van invloed op de werking van onze spijsvertering. Zo ondersteun je je darmen en spijsvertering optimaal:
- Eet vezelrijk, gezond en gevarieerd: dagelijks groente, fruit, peulvruchten, volkoren granen, noten en zaden;
- Drink 1,5 tot 2 liter water per dag;
- Beweeg dagelijks;
- Neem tijd voor ontspanning en probeer chronische stress te verminderen;
- Slaap voldoende;
- Stop met roken en drink zo min mogelijk alcohol.
Heb je bijvoorbeeld last van diarree of juist verstopping? Door het eten van meer soorten en kleuren vezels en het drinken van voldoende water, kunnen beide klachten verbeteren. Simpele stappen zoals gewoon bruin brood vervangen voor volkoren brood, of witte pasta vervangen voor volkoren pasta, kunnen al een groot verschil maken.’
Bacteriën in je darmen zijn altijd slecht: fabel
In onze darmen leven biljoenen bacteriën, virussen, schimmels en eencelligen; deze worden samen het microbioom genoemd. De meeste van deze gasten helpen juist om ons gezond te houden; ze werken samen voor optimale spijvertering, een gezond afweersysteem en zelfs voor een goede stemming. Het microbioom heeft vezels nodig om optimaal hun werk te kunnen doen. Daarom helpen vezels niet alleen om onze poep op orde te houden, maar houden ze ook ons microbioom gezond en in balans.
Petula Nijeboer werkt bijna 5 jaar bij Treant en is gespecialiseerd in voeding, dunne darm aandoeningen, PDS en grote poliepen. Sarah Bos werkt ruim 4 jaar bij Treant en is gespecialiseerd in leverziekten en galweg-interventies in de endoscopie.
‘Door schaamte wordt er weinig over poep gepraat of worden doktersbezoeken soms uitgesteld, maar voor klachten op dit gebied hoeft niemand zich te schamen. Als we er samen meer over praten, kun je problemen eerder herkennen (en bespreekbaar maken) of door gezonde leefstijl zelfs voorkomen. Wil je weten hoe het met je darmgezondheid gaat? Doe de gratis Checkjepoep-test via mdlfonds.nl/poeptest’
Naast hun werk binnen Treant zijn Petula en Sarah ook bekend als ‘De Darmdokters’ waarmee ze actief zijn op Instagram (@de_darmdokters) en met bewustwordingsacties in de regio (zoals op de Zuidlaardermarkt). Hun missie is om wetenschappelijke kennis op een begrijpelijk manier te verspreiden en om tips en adviezen te geven over darmgezondheid.
Op de foto van Treant: Maag-, darm-, en leverartsen Petula Nijeboer (links) en Sarah Bos]